Creatief denken
Creatief denken is de vaardigheid oplossingen of ideeën te bedenken vanuit een creatieve, en soms onverwachte hoek. Lees hier waar je het voor kan inzetten, over spelregels en wat het binnen een team nog meer oplevert.Wat is creatief denken?
Creatief denken is het vermogen om uit de geijkte denkpaden te stappen en nieuwe wegen te ontdekken. Niet simpelweg van A naar B gaan, maar een onverwachte route nemen, met een frisse blik kijken en patronen doorbreken.
De weg van A (je uitdaging) naar B (de oplossing) is vaak een weg die leidt tot discussies of geijkte oplossingen. Iemand oppert een idee en een ander ziet vooral de belemmeringen. Zoals: ‘Ja, maar…’, ‘dat kan niet!’ of ‘dat hebben we al eens geprobeerd!’
Creatief denken kenmerkt zich door het denken in (nieuwe) kansen en mogelijkheden. Je ontdekt hoe je op een frisse, andere manier naar uitdagingen kan kijken. Zo blijf je niet hangen in onmogelijkheden en ontstaan nieuwe oplossingen of invalshoeken.
Creatief denken kan je inzetten voor conceptontwikkeling en het bedenken van nieuwe oplossingen. Bij Start2Create zetten we het ook in om
- Valkuilen en blinde vlekken uit plannen te halen;
- Gedragen en uitgewerkte strategieën voor het komende jaar en verder, in plaats van plannen of visie van bovenaf op te leggen;
- Teambuilding, teamontwikkeling, effectiever vergaderen en elkaars denkstijlen beter benutten, ook in gespreksvoering.
Divergeren en convergeren
Creatief denken doe je in eerste instantie door véél te bedenken: divergeren. Je gaat eerst voor kwantiteit, in plaats van de kwaliteit.
Daarna ga je pas convergeren: de keuzes maken en verder uitwerken.
Bij Start2Create laten we je daarbij nog een van de 40 denktechnieken toepassen. Zomaar ideeën spuien is er dus niet bij. Altijd op een verrassende manier, die uitdaagt anders te denken. De creatief denken methodiek is breed inzetbaar op tal van vraagstukken.
Creatief denken is een brede vaardigheid waarmee je uit vaste denkpatronen stapt en nieuwe ideeën bedenkt. Het draait om verbeeldingskracht, het leggen van onverwachte verbanden en het vinden van originele oplossingen en conceptontwikkeling. Dit kan overal worden toegepast, van brainstormsessies tot aan strategie.
Met de creatief denken methodiek heb je een basis voor:
- een totaal nieuwe manier om overleggen leuker en effectiever te maken. Intern, of met externe stakeholders;
- conceptontwikkeling en toewerken naar experimenten / pilots;
- Samenwerking, co-creatie en verbeterde communicatie;
- Eigenaarschap – want de uitkomsten komen uit de mensen zelf.
Creatief denken vs. Design thinking
Start2Create hanteert zo’n 40+ tools, waarbij de creatief denken methodiek altijd de basis is.
De stappen van design thinking zijn de basis in conceptontwikkeling. Dan wil je naar een pilot of prototype toewerken, alvorens ergens beleid van te maken. Toch gaat het in de praktijk ook vaak over teamvraagstukken of strategie. Creatief denken is dus breder dan dat.
Design Thinking
Design Thinking is een gestructureerde methode die gebruik maakt van creatief denken om problemen op te lossen, met de gebruiker centraal. Het volgt vaak 5 stappen:
Empathize – De behoeften van de gebruiker begrijpen;
Define – Het probleem scherp formuleren;
Ideate – Creatieve ideeën bedenken;
Prototype – Een snelle, testbare oplossing maken;
Test – De oplossing toetsen en verbeteren.
Voor design thinking kom je een aantal keer bijeen om aan elkaar terug te koppelen hoe het experimenteren is geweest.
Hoe je creatief denken kan gebruiken
Een van de grootste valkuilen bij een overleg is te lang terugblikken op het verleden, blijven hangen in wat het probleem zou kunnen zijn, of cirkeldenken bij het uitdenken van nieuwe oplossingen. Bij een strategie uitdenken komt er nog meer bij kijken. Hoe creatief denken een uitkomst kan zijn:
Zonder oordeel vragen van alle deelnemers ophalen. Te beginnen met hoe of verzin een nieuwe manier om.
Beginnen met een gezamenlijke vraag, die energie oplevert. Niet meteen de grootste pijn in, maar meteen toffe concepten bedenken voor de doelgroep waar je het voor doet.
Op elk vraagstuk, ook die hierna, kun je een methode leggen die anders denken stimuleert. Bij Start2Create gebruiken we absurd denken, maffe scenario’s, een bijzondere toekomst schets, tot aan tools die gericht zijn om teamcommunicatie. Altijd met de kennis om uit de automatische denkpatronen te stappen.
Na één sessie ben je er nog niet. Je gaat hierna een concept verder finetunen en ermee experimenteren.
Een andere teamdynamiek door creatief denken
Met creatieve tools kan je tot nieuwe oplossingen komen voor vragen of problemen waar je tegenaan loopt. Of zelfs baanbrekende ideeën. Maar je kan met de juiste tools ook een toekomstvisie of strategie maken.
Meer voordelen:
- Er is niet steeds één iemand aan het woord;
- Ook de stille mensen komen aan het woord;
- Door de verschillende manieren van stemmen zie je waar enthousiasme en draagvlak voor is;
- Je weet weerstand in een vroeg stadium te voorkomen;
- Beter met elkaar communiceren en samenwerken.
Succesvol creatief denken met spelregels
Oordelen liggen altijd op de loer. Het automatisch brein neemt dikwijls een loopje met je. Door een oordeel te vellen over andermans idee, sla je wat de ander zegt van tafel. Zoals met ‘Ja, maar…’
Door een oordeel uit te stellen tijdens een opdracht breekt de weg open naar meer unieke ideeën. En ook veel méér ideeën. Kwantiteit. Niet meteen voor het beste idee gaan dus!
Meeliften (associëren op elkaars ideeën) gaat dan ook vloeiender. Je borduurt op elkaar voort, inderdaad door te denken in ‘Ja, EN hoe kan het ook?’ Ja, EN waar staat het voor?’
Unieke invalshoeken ontstaan ook door soms de mafste dingen te opperen. Heb dus lef. En heb ook lef te kijken waar de moeilijke concepten voor staan. Daar schuilen de meest unieke uitkomsten in.
5 redenen waarom creatief denken belangrijk is
1. Er doen zich nieuwe oplossingen of ideeën voor
Kritiek leveren is makkelijker dan creatieve invalshoeken bedenken die tot oplossingen en ideeën kunnen leiden. De ‘Ja, maar…’ gevolgd door tal van argumenten waarom iets niet kan, kan een behoorlijke domper zijn als je bij elkaar zit. Door de mindset van ‘denken in mogelijkheden’ in plaats van ‘denken in problemen’ doen zich soms oplossingen voor waar je niet eerder aan hebt gedacht.
2. Creatief denken maakt je overleg leuker
Brainstorm, vergadering, netwerkbijeenkomst of presentatie
Door creatief denken technieken als associëren of meeliften te gebruiken, kom je tot frisse ideeën. En ook andere manieren van communicatie binnen een groep. Het uitstellen van oordelen als ‘Ja, maar…’ is daarbij wel essentieel. Lukt dat, dan heb je al aardig de weg open gebroken naar creatief denken. Je zult merken dat het een groep nieuwe energie geeft.
“Ik heb de laatste tijd heel veel presentaties gegeven, dus ik vond het een verademing om zo’n interactieve sessie georganiseerd te hebben.”
3. Onderscheidend zijn
Wil je marktleider zijn, innoveren, die ene aanbesteding winnen of nieuw aanbod ontwikkelen? Dan zul je toch moeten bedenken hoe je jezelf kan onderscheiden. Want, als je doet wat je deed, krijg je wat je had. Uit de geijkte denkpaden stappen dus.
4. Samen bedenken, in plaats van de ander overtuigen
Je kan zelf heel creatief zijn en allerlei kansen zien. Maar wat doe je als niet iedereen inziet wat er allemaal mogelijk is? Als die ander niet mee te krijgen is in dat toch geweldige idee? De kunst in het creatief denkproces is het niet alleen van jezelf te laten zijn. Wat er dan gebeurt is dat oplossingen die aangedragen worden, uit henzelf komen. Je doorbreekt daarmee aloude discussies en elkaar almaar proberen te overtuigen.
Hoe doe je dat, creatief denken?
Sommige mensen kunnen makkelijk creatieve ideeën uit hun mouw schudden. Een ander gaat wat meer als een diesel en heeft meer tijd nodig. Toch is iedereen creatief. Je moet alleen aan de juiste knoppen draaien om het eruit te krijgen. En, creativiteit en probleemoplossend denken valt te trainen.
Er zijn tal van praktische werkvormen die je helpen om uit de geijkte paden te stappen. Om professioneel, effectief en op een leuke manier te brainstormen.
Creatief denken als basis voor verandering
“We zien dat anders denken verbinding tussen mensen tot stand brengt. Wij vertellen mensen niet wat ze moeten doen, we laten hen zelf de invalshoeken en concepten bedenken. Zo is er een andere dynamiek, en minder discussie. Je denkt veel meer met elkaar mee, dan dat je de ander probeert te overtuigen. Mensen stappen met elkaar uit de ‘Ja, maar…’ en in de ‘Ja, EN!’
Het vergt wel wat skills als facilitator. Je moet die openheid ook wel voor elkaar weten te krijgen. Helemaal als het om communicatievraagstukken of strategie gaat.”
Inmiddels traint Start2Create al 10 jaar professionals in diverse sectoren. Het vierdaagse opleidingsprogramma is voor managers, directeuren en aanstormende talenten die meer creativiteit en lef in hun team willen brengen.
Meer informatie
Heb je vragen of wil je weten of een training voor jou en je collega’s interessant is? Vul het formulier hieronder in of neem contact op met Kyra (kyra@start2create.nl)
Speelde als golfster op de Europese Tour. Studeerde af in organisatiesociologie. Maakte al vroeg kennis met ondernemen en het trainersvak.
Sportjournalist van huis uit, met een bak aan ervaring als presentator op radio en televisie. Etienne is een echte ondernemer.