Situationeel leiderschap
Situationeel leiderschap, het leiderschapsmodel dat ontwikkeld is door Hersey en Blanchard, is eigenlijk een slimme manier om te zeggen dat leiderschap niet altijd hetzelfde is. Wat wijs is, is afhankelijk van een persoon, een project of een situatie.Wat is situationeel leiderschap?
Het situationeel leiderschap model is een handige tool die leidinggevenden helpt te begrijpen wanneer ze directieven mogen zijn of wanneer aanmoedigen juist meer effect heeft. Je bekijkt per keer wat goed past bij de dingen waar je tegenaan loopt, of hoe je een medewerker in zijn kracht zet.
Soms moet een leider de weg wijzen, terwijl die op andere momenten juist een schouderklopje moet geven.
Het Situationeel Leiderschap Model is gebaseerd op twee gedragsdimensies: sturend gedrag en ondersteunend gedrag. Sturend gedrag staat voor het geven van duidelijke instructies en verwachtingen, terwijl ondersteunend gedrag betrekking heeft op het bieden van bijvoorbeeld emotionele steun en aanmoediging.
Start2Create traint management en directies in anders denken. Met o.a. de creatief denken methodiek en communicatievaardigheden ontdek je hoe je nog sterker je rol als leidinggevende kunt vervullen.
Ontdek de Start2Create Academy
De vier leiderschapsstijlen
Het Situationeel Leiderschap Model onderscheidt vier leiderschapsstijlen:
- Leiden: Dit is van toepassing wanneer teamleden laag zijn in taakvolwassenheid. Je rol als leidinggevende in deze fase sterk sturend te zijn.
- Begeleiden: Als teamleden groeien in hun taakvolwassenheid, verschuift de stijl naar begeleiding, waarbij je als leidinggevende nog steeds actief stuurt maar intussen ook meer betrokkenheid toont.
- Steunen: Bij toenemende taakvolwassenheid is ondersteunend gedrag belangrijker dan sturend gedrag. Als leidinggevende heb je er het meeste ondersteunend te zijn en vertrouwen te geven.
- Delegeren: Wanneer teamleden hoog in taakvolwassenheid zijn, kan je nog meer verantwoordelijkheid delegeren, met minimale sturing.
Waar heeft de ander behoefte aan, of waar is de ander bij gebaat? En hoe speel je daar op in?
Dit heeft alles te maken met ons brein. Ieder brein is uniek en kent daarmee een eigen denkstijl. Grofweg kan je uitgaan van handelen, analyseren, aanpassen en toenaderen.
Bij handelen kan je denken aan de behoefte aan actie en het nemen besluiten. Bij analyseren kan je denken aan kloppende informatie, maar ook het meer willen begrijpen van de ander. Aanpassen kan bestaan uit meebewegen met de ander of juist ruimte geven aan de ander. Toenaderen staat voor de behoefte aan verbinding met de ander, zoals een informeel gesprek of gezien worden.
Iedereen heeft van alles wat. Per situatie (comfortabel of oncomfortabel) kan dit verschillen. Vraag daarom door – of laat juist stiltes vallen – om te achterhalen waar de ander in die situatie bij gebaat is.
Je past je stijl aan aan de groei van het individu aan, afhankelijk van iemands taakvolwassenheid. Bij één persoon kunnen afhankelijk van het moment en de taak verschillende stijlen behulpzaam zijn.
In onze opleiding creatief denken leer je tools om strategisch in te zetten in je rol als leidinggevende. Je leert leiden, begeleiden, steunen en delegeren verweven in verrassende methodieken.
De tools helpen je ook in oplossingsgericht denken en buiten de gebaande denkpaden te stappen.
De juiste leiderschapsstijl kiezen
Welke stijl kies je dan op welk moment? Het kiezen van de juiste leiderschapsstijl is cruciaal en hangt nauw samen met de valkuilen van leidinggeven.
Vermijd de ‘mama-rol,’ waarin je te beschermend bent, de ‘macho-rol,’ waarin je te dominant bent, en de ‘mol-rol,’ waarin je te passief bent. Door bewust te zijn van je eigen valkuilen kan je je eigen stijl al aanscherpen in effectiviteit. Het Situationeel Leiderschap Model helpt bij het vermijden van deze valkuilen door de geschikte stijl te kiezen op basis van de taakvolwassenheid van je teamleden.
Deze stappen kan je aanhouden:
1. Breng de uit te voeren taken in kaart.
2. Evalueer de taakvolwassenheid van het teamlid: Wat zijn diens vaardigheden en motivatie bij deze taak?
3. Identificeer de fase van taakvolwassenheid per taak. Gebruik een schaal van laag naar hoof. Bijvoorbeeld: laag, laag-midden, hoog-midden en hoog.
4. Koppel je leiderschapsstijl aan deze fase van taakvolwassenheid.
5. Blijf alert op ontwikkelingen en pas je leiderschapsstijl gaandeweg aan. Evalueer met elkaar tussentijds en geef feedback op de ontwikkeling. Spreek met elkaar niet alleen over gedrag en resultaat, ook over intenties. Daarmee blijf je oog houden voor de motivatie per taak.
Situationeel leiderschap in relatie tot taakvolwassenheid
Fase 1 – Laag taakvolwassen: In deze fase moet de leider een ‘Leiden’-stijl toepassen. Wees duidelijk en specifiek in instructies, vertel wat er gedaan moet worden en begeleid het teamlid stap voor stap.
Fase 2 – Laag-midden taakvolwassen: Hier is een ‘Begeleiden’-stijl geschikt. Blijf betrokken, geef begeleiding en sta klaar om vragen te beantwoorden. Moedig het teamlid aan om zelf beslissingen te nemen binnen de gestelde grenzen.
Fase 3 – Hoog-midden taakvolwassen: In deze fase past een ‘Ondersteunen’-stijl. Geef vertrouwen en ruimte voor eigen initiatief, maar blijf beschikbaar voor hulp en advies als dat nodig is.
Fase 4 – Hoog taakvolwassen: Voor teamleden met een hoog niveau van taakvolwassenheid is ‘Delegeren’ de juiste stijl. Geef hen verantwoordelijkheid en vrijheid om zelfstandig beslissingen te nemen.
Waarom Start2Create?!
Uit de ‘Ja, maar…’ en in de ‘Ja EN!’ Denken in kansen en mogelijkheden in plaats van steeds een beperking op te leggen. We dagen je uit anders te denken tijdens een strategische sessie, teambuilding sessie of bij het ontwikkelen van plannen voor je organisatie.
We helpen jou als manager of directeur sterke teams te ontwikkelen. Net even op een andere manier, zodat je uit de bekende wegen stapt.
Contact
Speelde als golfster op de Europese Tour. Studeerde af in organisatiesociologie. Maakte al vroeg kennis met ondernemen en het trainersvak.
Sportjournalist van huis uit, met een bak aan ervaring als presentator op radio en televisie. Etienne is een echte ondernemer.